نگهداری سالمند در منزل و یا خانه سالمندان

افراد جامعه وقتی به سن میان سالی و کهنسالی می رسند بزرگترین دغدغه خودشان و حتی اطرافیانشان نگهداری از آنها می باشد. نگهداری از سالمند نیازمند کار تخصصی می باشد. بنده به عنوان مدیر سالمندان وقتی این موضوع را به اطلاع خانواده ها می رسانم اغلب نسبت به آن واکنش نشان می دهند. زیرا شناخت دقیقی از وضعیت نگهداری در سنین سالمندی ندارند.

اما این موضوع یک حقیقت است و نگهداری از سالمند یک کار تخصصی می باشد. نگهداری از سالمند فقط شامل فضای خوابگاهی و تغذیه نیست، بلکه نیازمند آرامش و در عین حال ارتباط با همنوع، نیاز به کنترل دائم وضعیت جسمانی و سلامت روانی، نیاز به عدم تغییر دائمی محیط و .... می باشد که این موضوعات در نگهداری سالمند بیشتر خانواده ها نادیده و یا کمتر دیده می شود.

من همواره به تمام خانواده ها می گویم، هیچ مکانی برای نگهداری سالمند بهتر از خانه و هیچ فردی بهتر از همسر و فرزندان نیست. اما باید آموزش های لازم برای نگهداری صحیح نیز به خانواده ها داده شود. عموما مراجعین ما در خانه مشکلات زیادی دارند که در زیر به آنها اشاره می شود که در اینگونه مواقع نگهداری سالمند در خانه بدون آگاهی از این وضعیت ها می تواند آسیب زا باشد. 
◻️ سالمندان در خانه عموما تنها هستند و در نهایت فرزندان روزانه دقایقی پیش آنها حضور دارند و بیشتر زمان خود را در تنهایی سپری می کنند،
◻️ تغذیه سالمندان در خانه با توجه به وضعیت آنها عموما به صورت اصولی نیست و با تغذیه نامناسب مشکلات فشار و دیابت و چربی و ... آنها تشدید می شود،
◻️ در تهیه و مصرف داروها مشکلات زیادی دارند که مصرف این داروها عموما به صورت منظم صورت نمی گیرد و موجب مشکلات شدید در مورد کنترل بیماری ها می شود،
◻️ سالمندان در زمان های خاصی دچار نوسانات جسمانی می باشند و نیازمند کنترل علایم حیاتی می باشند که در خانه صورت نمی گیرد،
◻️ گاهی یک سرما خوردگی و یا حتی عفونت ساده می تواند منجربه بروز مشکلات بسیار حادی برای سالمندان شود،
◻️ در مورد سالمندان وابسته و پوشکی تعویض پوشک عموما به صورت غیر اصولی صورت می گیرد که منجربه بروز عفونت های شدیدی در سالمندان می شود،
◻️ تغییر مکان برای سالمندان بسیار مشکل زا می باشد و جابجایی بین خانه فرزندان آلزایمر آنها را تشدید می نماید،
◻️ در نگهداری از سالمندان عموما بین وابستگان ایجاد اختلاف می گردد که برای سالمندان آسیب زا خواهد بود،
◻️ حس سالمندان در مورد اینکه باعث مزاحمت برای فرزندان هستند عموما بسیار از لحاظ روحی برای سالمندان سخت خواهد بود،
◻️ تحمل فرزندان در مورد برخی ویژگی های آنها کم می باشد . به عنوان مثال در بحث آلزایمر یک سالمند یک خاطره را بارها و بارها تعریف می کند که دور از تحمل برخی از خانواده ها می باشد و گاهی حتی با یک واکنش بسیار آرام موجب آزار روحی ایشان می گردد،
◻️ بدخلقی در سالمندان به دلیل بی تحملی ایشان موجب بروز مشکلات شدید بین وابستگان و ایشان می گردد،
◻️ در سالمندان آلزایمری انجام کارهای خطرناک نظیر فرار، آتشسوزی و .... موجب بروز مشکلات می شود،
◻️ سالمندان عموما نیاز به توجه دارند و با انجام رفتارهای کودکانه سعی در جلب توجه دارند و درصورتی که پاسخی دریافت نکنند موجب بهم ریختگی ایشان می گردد،
دلایل بالا تنها بخشی از مشکلات نگهداری سالمندان در خانه می باشد. از آنجایی که خانواده ها به دلیل مشکلات اقتصادی و ... عموما دچار درگیر این موضوعات می شوند، با برطرف نکردن این موارد عموما باعث آسیب به عزیزانشان می شوند.

اگر خانواده ای بتواند تمامی شرایط ذکر شده را پوشش دهد قطعا اولویت با نگهداری در خانه می باشد اما اگر موارد فوق رفع نگردد نگهداری از سالمند در خانه عملا و صرفا به دلایل احساسی می باشد که موجب آزار سالمندان می گردد.

زمانی که خانواده ها با مشکلات بالا روبرو می شوند عموما اولین اقدام نگهداری از سالمند در خانه با حضور یک مراقب می باشد که حضور این مراقب نیز می تواند مشکلات زیر را به همراه داشته باشد، برخی از آنها به شرح زیر می باشند:
✅ نگهداری سالمند توسط یک مراقب انجام می شود که عموما توانایی انجام خدمات پرستاری را ندارد این افراد عموما دوره های خاصی را ندیده اند و توانایی انجام اصولی پرستاری را ندارند.
✅ عموما مراقب ها به صورت ناگهانی قطع همکاری می کنند و تعهدی به انجام کار ندارند.
✅ گاهی برای نگهداری از سالمند در خانه نیاز به هماهنگی در چند شیفت مراقب می باشد که هماهنگ کردن آنها کار بسیار دشواری می باشد و با نبود حتی یک شیفت، نگهداری سالمند به مشکل می خورد.
✅ عموما نظارتی روی رفتار این افراد در منازل نیست و به دلیل ایجاد بار حقوقی امکان گذاشتن دوربین در خانه ها نیز نمی باشد، پرخاشگری، بداخلاقی، فحاشی و حتی درگیری فیزیکی از شایع ترین مشکلات حضور این افراد در خانه ها می باشد.
✅ دزدی هایی که اغلب توسط این مراقبان در منازل انجام شده جبران ناپذیر بوده است.
عموما تمامی خانواده هایی که سالمندان را به مرکز می سپارند، به دلیل عدم وجود ذهنیت صحیح از شرایط مراکز، نگهداری از سالمند توسط مراقب را تجربه کرده اند و مشکلات ناشی از آن را که ذکر شده است را تجربه کرده اند. هرچند اگر مراقبی آگاه، متعهد، متخصص باشد می تواند معایب اشاره شده را پوشش داده و برای نگهداری سالمند شرایط خوبی را ایجاد نماید.

مقایسه هزینه‌های خانه سالمندان با پرستاری در منزل بستگی به عوامل مختلفی دارد.

در ادامه این موارد به طور کلی بررسی می کنیم:

هزینه‌های خانه سالمندان:
معمولاً شامل اقامت، غذا، مراقبت‌های پزشکی، فعالیت‌های تفریحی و خدمات نگهداری است. این هزینه‌ها بسته به کیفیت خدمات و محل جغرافیایی متفاوت هستند.
مزایا:
✦ محیط مناسب و اجتماعی برای سالمندان.
✦ دسترسی به خدمات پزشکی و پرستاری ۲۴ ساعته.
✦ عدم نیاز به مدیریت شخصی از سوی خانواده.

✦ محیط های سالمندان محیط هایی جمعی می باشد. عموما در این مکان ها سالمندان با همنوع خودشان به گفت گو و صحبت می پردازند. با چینش اتاق ها معمولا سالمندان با اشخاصی با ویژگی های خودشان هم اتاق می شوند که این امر موجب یک رنگ شدن اتاقشان می شود . در این زمان گاهی سالمندان آلزایمری بارها برای همدیگر خاطره ای را تعریف می کنند و طرف مقابل نیز هر بار با شعف و شوق فراوان شنوای همدیگر خواهند بود . در این محیط ها با هم آواز می خوانند ، می رقصند، خوشحالی می کنند و حتی با مرورخاطرات همدیگر گذران زمان می کنند.
✦ حضور نیروهای مختلف نظیر مراقبین و روانشناسان و مدیران و پرستاران و کادر درمان و فیزیوتراپ و کاردرمانگر و مددکار و ... موجب می شود، روزانه با افراد مختلفی سرو کار داشته باشند و توجه خود را از این افراد بگیرند.
✦ حضور پرستاران و کارشناسان متخصص پرستاری در مرکز اقدام به  چک روزانه علایم حیاتی سالمندان می شود به گونه ای که وضعیت جسمانی سالمندان دایما رصد می شود.
✦ حضور کادر درمان بخصوص پزشک در مراکز موجب بررسی دایم وضعیت سلامتی جسمانی و روحانی سالمندان می گردد.
✦ حضور فیزیوتراپ در مراکز موجب بررسی وضعیت جسمانی سالمندان می باشند.
✦ حضور کاردرمانگر در مراکز نیز همچون فیزیوتراپ موجب کنترل وضعیت حرکتی سالمندان می باشند.
✦ برنامه غذایی سالمندان در مراکز مبتنی بر رژیم کم نمک و کم روغن و برای سالمندان دیابتی رژیم دیابتی می باشد و با گنجاندن انواع غذاها با حضور و کارشناسان تغذیه به امور تغذیه ای این افراد رسیدگی می شود.
✦ برگزاری مراسمات و جشن ها به مناسبت های مختلف موجب افزایش روحیه ایشان می گردد.
✦ ملاقات مهمترین ویژگی در مراکز سالمندان می باشد به گونه ای که خانواده ها به صورت مداوم به عزیزانشان سر می زنند . در حقیقت خانواده ها همان ملاقات و یا سر زدنی که در خانه از سالمندان صورت میگیرد، در مراکز انجام می شود. 
✦ نظارت دایم رفتار پسنل با دوربین های مدار بسته توسط مدیریت و مسئول فنی آسایشگاه به گونه ای که تمامی رفتارها و صحبت های ایشان توسط پرستاران و مدیران رصد می شود.
✦ انجام فعالیت های تفریحی و آموزشی مثل ورزش، بازی، بازی های گروهی، نقاشی و کاردستی و ... که موجبتقویت جسمانی و ذهنی سالمندان می گردد.
✦ گاهی تعویض پوشک برای سالمند هوشیار در خانه توسط وابستگان حس قشنگی در سالمندان ایجاد نمی کند اما در مراکز، این امر توسط یک فرد آموزش دیده و غریبه انجام می شود.

معایب:
◾️ دوری از خانواده و محیط آشنا.

◾️ ممکن است برخی سالمندان با محیط گروهی راحت نباشند.

◾️ در هفته اول ورود سالمند به دلیل تغییر مکان عموما برای سالمند سخت سپری می شود که با حضور بیش از یک هفته و دیدن ویژگی های سالمندان، عموما پذیرای مراکز هستند و حتی حاضر به ترک این مکان ها حتی برای دقاقی کوتاه نیستند.

◾️ یک بحث مهم در مورد سالمندان آلزایمری که می تواند موجب بروز مشکلات در مراکز شود راه رفتن دائم این افراد می باشد که احتمال افتادن این افراد در مراکز می باشد . البته این احتمال در خانه های نیز برای این افراد وجود دارد.

◾️ عدم حضور دایم فرزندان کنار سالمند، که عموما در خانه نیز همواره این امکان وجود ندارد.

هزینه‌های پرستاری در منزل:

ممکن است نیاز به تجهیزات پزشکی در منزل باشد (مانند تخت بیمارستانی، دستگاه اکسیژن، و غیره).
هزینه غذا و سایر نیازهای روزمره نیز بر عهده خانواده است.

مزایا:

✧ سالمند در محیط آشنا و راحت خود باقی می‌ماند.

✧ امکان نظارت مستقیم خانواده وجود دارد.

✧ خدمات می‌توانند شخصی‌سازی شوند.
معایب:
◾️ هزینه ممکن است در صورت نیاز به تجهیزات و خدمات پزشکی بیشتر شود.
◾️ خانواده ممکن است نیاز به مدیریت بیشتری داشته باشند.

به غیر از موارد ذکر شده در بالا حضور یک سالمند در خانه های سالمندان می تواند موجب رضایت اشخاص و حتی وابسته های آنها شود. متاسفانه شرایط جامعه و قبه ایجاد شده در مورد این مکان ها موجب می گردد عموما نتوانند عزیزانشان را در این مراکز نگهداری کنند و شرایط سختی برای سالمندان در خانه ها حاکم گردد. متاسفانه مراکز سالمندان حق تبلیغات ندارند و از طرفی آگاهی در جامعه نسبت به این مکان ها بسیار کم می باشد و مراکز نیز توان آگاهی رسانیدن در این زمینه را یا ندارند و یا خودشان رغبت آنچنانی برای این موضوع از خود نشان نداده اند که این موجب بروز مشکلات زیادی می شود.