نگرش های اشتباه در مورد خانه های سالمندان در ایران

در ایران خانه های سالمندان با تصورات اشتباه و غالبا دیدگاه های منفی روبرو هستند. این دیدگاه ها عموما ریشه در فرهنگ ما دارد. از طرفی وابستگی های عاطفی شدید در بین اعضای یک خانواده در ایران به این موضوع دامن زده است. این دیدگاه ها باعث تاثیر در تصمیم خانواده ها نسبت به این مکان ها شده است و عدم اعتماد ناشی از این موضوع منجربه آسیب به بسیاری از سالمندان شده است. همچنین بنده به عنوان مدیر یک آسایشگاه اعلام می دارم هیچ محیطی بهتر از خانه و هیچ شخصی بهتر از فرزندان در نگهداری از سالمندان وجود ندارد اما با توجه به نکاتی که قبلا هم گفتیم در خصوص نگه داری سالمند در منزل و یا خانه سالمندان ،در صورتی که نتوان شرایط نگهداری سالمند در خانه را ایجاد نمود، آسایشگاه سالمندان بهترین جایگزین برای این امر می باشد.

در زیر به برخی اشتباهات و دیدگاه های رایج در مورد خانه های سالمندان می پردازیم:

✦خانه سالمندان محل رها کردن سالمندان توسط فرزندان است.
شاید رایج ترین و بدترین اشتباه در مورد خانه های سالمندان همین موضوع می باشد که اتقان می شود اگر شخصی به خانه سالمندان رفت یعنی فرزندانش او را رها کرده اند و یا از مسئولیت خود شانه خالی کرده اند. در حالی که اینگونه نیست زیرا اولا نگهداری در خانه های سالمندان هزینه بر بوده و در حقیقت، خانواده عزیز خود را با پرداخت هزینه های گزاف به محلی سپرده اند که خدمات مختلف به او داده شود. ثانیا در مراکز سالمندان انواع خدمات نگهداری، پرستاری، پزشکی و توانبخشی به سالمند داده می شود که در خانه امکان پذیر نخواهد بود، ثالثا همانگونه که فرزندان را به مهد کودک و یا حتی مدرسه می سپاریم که از آنها نگهداری و به آنها آموزش های لازم داده شود، سالمندان را به مراکز می سپارند تا نگهداری صحیح و اصولی از آنها انجام شود و آسیب کمتری ببینند و کیفیت زندگی آنها افزایش یابد. مهمترین و مهمترین مسئله نیز این است. بنده به عنوان مدیر یک مرکز سالمندان همواره می گویم سالمندان در خانه رها شده اند نه در مراکز سالمندان، چون در مراکز سالمندان علاوه بر حضور به موقع فرزندان و نزدیکان وابستگان ، پرستارها و مراقب ها و پزشک ها و فیزیوتراپ و کاردرمانگر و روانشناسی سالمندان و ....... همواره در حال رسیدگی و پیگیری امور ایشان هستند و همواره از ایشان سرکشی می نمایند و از طرفی در مراکز سالمندان دائم و به عناوین مختلف جشن برگزار می شود، لذا به هیچ عنوان احساس تنهایی نمی کنند.

مشاهده جشن ها و مراسمات آسایشگاه آشیان مهر

✦خانه سالمندان فضای غم انگیز و افسرده کننده ای است.
بسیاری افراد معتقدند خانه های سالمندان مکان هایی همواره سرد و بی روح و افسرده کننده ای هستند. در صورتی که حقیقت امر این نیست. مراکز پویا بوده و دایم نیروها و پرسنل مختلف که بالغ بر 20 نفر بوده روزانه در حال تردد و خدمات دهی به سالمندان هستند . از طرفی دائم در خانه های سالمندان به مناسبت های مختلف جشن برگزار می گردد و کلاس ها و برنامه های  اوقات فراغت به صورت روزانه برای ایشان برگزار می شود. همچنین با حضور فرزندان در خانه های سالمندان نشاط و شادی نیز برای سالمندان به ارمغان آورده می شود.

✦سالمندان در خانه سالمندان تنها می مانند.
شاید برای بنده به عنوان مدیر مجموعه سخت ترین اتهام به خانواده های سالمندانم این موضوع باشد، در صورتی که حقیقت اینگونه نیست. فرزندان و وابستگان دائما در حال سرکشی از عزیزانشان هستند به گونه ای که مدیریت آنها برای حضور سخت ترین کار برای یک مرکز سالمندان می باشد. در واقع خانواده ها همان سرکشی که از یک سالمند در خانه خودش انجام می دادند در مراکز سالمندان انجام می دهند . من خانواده هایی را دارم که فرزندانشان هر روز صبح برای دادن وعده های غذایی به عزیزانشان در مرکز حاضر می شوند و باز هم می گویم سالمندان در خانه تنها می مانند.

✦خانه سالمندان فقط برای افراد بیمار است.
این دیدگاه نیز اشتباه است. ما خانه های سالمندانی داریم که فقط به افراد با شرایط خاص خدمات می دهد، اما عموما در مراکز سالمندان افراد با سطح توانمندی بالا وجود دارند که قادر به انجام امور شخصی( حتی اندک) می باشند که غالبا به دلیل تنهایی و نبود برنامه های تفریحی و شرایط خاص جسمانی که نیاز به مراقبت های ویژه دارند به مراکز آورده می شوند. در مرکز بنده از معلم و خلبان گرفته تا قاضی که تازه بازنشسته شده و به دلیل شرایط جسمانی نیازمند خدمات توانبخشی می باشد حضور دارند تا سالمندی که سالها است توان حرکت ندارد. غالبا باغچه های آسایشگاه توسط سالمندان اداره می شوند و همچنین در بعضی فعالیت های آسایشگاه برخی از سالمندان حضور مستمر دارند. پس این دیدگاه که صرفا افراد مریض با سطح هوشیاری اندک در مراکز حضور دارند اشتباه است. 

✦خانه های سالمندان خدمات با کیفیتی ارائه نمی دهند.
این باور در بین عموم مردم وجود دارد که در مراکز سالمندان خدمات پزشکی و پرستاری و رفاهی به خوبی ارائه نمی شود . غالبا برخی از این تفکر ریشه در اشتباه دانستن حضور سالمند در مراکز می باشد که تمام خدمات مراکز را نیز تحت الشعاع قرار می دهد و می گویند مراکز محل خوبی جهت نگهداری نمی باشد. اما اشتباه است. فقط کافی است با حضور در خانه های سالمندان(مرکز آشیان مهر) زحمات و خدمات فراوانی که به سالمندان ارائه داده می شود را مشاهده کنید. نمی گویم همه مراکز اما غالب بسیار زیاد مراکز حرفه ای بوده و از استانداردهای بالایی برای مراقبت از سالمندان بهره می برند و این موضوع  دائما توسط ارگان های مختلف نظیر بهزیستی و بهداشت و ... رصد می شوند.

✦سپردن سالمند به خانه های سالمندان نشان از بی مهری خانواده ها است.
این تصور ناشی از ارزش های فرهنگی و سنتی است که نگهداری از سالمندان را وظیفه خانواده به ویژه فرزندان می داند. این بسیار خوب است اما در مواقعی که ذکر شد در خصوص نگه داری سالمند در منزل و یا خانه سالمندان نه تنها نشان از بی مهری نیست بلکه نشان از حس وظیفه و رسیدگی خانواده ها می باشد.

✦سالمندان در خانه های سالمندان استقلال خود را از دست می دهند:
برخی بر این باور هستند که سالمندان در خانه های سالمندان منزوی شده و کنترل زندگی خود را از دست می دهند. اما مراکز دائما تلاش می کنند با کاردرمانی و بازی درمانی و شرکت در فعالیت های جمعی استقلال سالمندان را بیش از پیش تقویت نمایند.

✦خانه های سالمندان هزینه بالایی دارند.
در حقیقت اگر درست نگاه کنیم هزینه نگهداری از سالمندان در خانه های سالمندان حدود نصف و یا حتی یک سوم نگهداری سالمند در خانه می باشد. شما اگر هزینه غذا، اجاری مسکن، وسایل،پزشک و پرستاری 24 ساعته را در خانه بخواهید فراهم نمایید بسیار هزینه بالاتری از مراکز سالمندان می شود.

✦در خانه های سالمندان دارو می دهند تا سالمندان بخوابند.
نگهداری از سالمندی که استقلال دارد و توان انجام کارهای خودش را دارد بسیار راحت تر از سالمندی است دائم بیحال است ( چرت می زند) و همچنین ریسک نگهداری از سالمند سرپا و سرحال بسیار کمتر از ریسک نگهداری سالمند بیحال است ( احتمال افتادن، آسپیراسیون و ... ) که مسئولیت همگی بر دوش مراکز سالمندان می باشد. پس یک خانه سالمندان برای کاهش ریسک خطرات و آسان تر شدن کار خود هم که شده همواره تلاش می کند سالمندان را در بهترین حالت جسمانی خود قرار دهد.